Đại dịch Covid-19 tác động tới du lịch như thế nào?

TTTĐ – Nhằm ngăn chặn sự lây lan của đại dịch Covid-19 trên toàn cầu, các biện pháp cấp bách được áp dụng kéo dài gần 2 năm vừa qua như: Đóng cửa biên giới, dừng hoạt động vận tải hàng không quốc tế và nội địa, hạn chế các hoạt động kinh doanh không thiết yếu…. đã gây ra những tác động mạnh mẽ và tức thì khiến ngành du lịch đã phải gánh chịu những hậu quả nặng nề nhất. Du lịch Việt Nam không nằm ngoài xu hướng đó.

Doanh thu sụt giảm

Theo số liệu từ Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch, từ tháng 4/2020 đến trước ngày 15/11/2021, Việt Nam chưa mở cửa đón du khách quốc tế. Trong khi đó, khách nội địa trong 7 tháng đầu năm là 31 triệu lượt khách, giảm 34,2% so với cùng kỳ năm 2020. Chỉ khoảng 50% lượng khách nội địa nghỉ đêm tại cơ sở lưu trú du lịch. Với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, một số nhiệm vụ quan trọng của ngành du lịch năm 2021 phải tạm dừng hoặc thay đổi. Hoạt động của doanh nghiệp du lịch nhìn chung còn cầm chừng và rất khó khăn. Các doanh nghiệp quy mô nhỏ trong lĩnh vực du lịch còn gặp khó khăn chồng khó khăn khi bị giới hạn về vốn để có thể triển khai lại hoạt động kinh doanh hay thiết kế các chương trình ưu đãi kích cầu cũng như các sản phẩm mới để thu hút du khách.

Theo số liệu từ Tổng cục du lịch Việt Nam, tính đến hết tháng 6 năm 2021, số cơ sở lưu trú du lịch trong toàn quốc là 37.000 với 780.000 buồng. Công suất phòng cả nước trung bình 6 tháng đầu năm 2021 dưới 10%. Với diễn biến phức tạp của đại dịch covid-19 đợt thứ 4 vừa rồi, toàn bộ ngành du lịch tạm dừng hoạt động, các cơ sở lưu trú tạm ngừng đón khách. Khu nghỉ dưỡng ALMA được thiết kế và vận hành với mô hình sở hữu kỳ nghỉ ALMA cũng không nằm ngoài tác động của Covid-19 tới ngành du lịch nói chung. Mô hình du lịch này vốn dĩ sở hữu những ưu điểm riêng và vượt trội trong ngành du lịch đó là có lượng khách hàng ổn định trung thành của riêng khu nghỉ dưỡng bên cạnh lượng khách trao đổi quốc tế cũng buộc phải tạm ngừng đón khách nhằm tuân thủ quy định phòng chống dịch cũng như đảm bảo an toàn cho khách nghỉ dưỡng cùng gia đình.

Doanh nghiệp đóng cửa

Đại dịch covid kéo dài đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới vấn đề việc làm đối với toàn xã hội. Trong phạm vi bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu riêng về số liệu ngành du lịch Việt Nam. Doanh nghiệp du lịch và người lao động của ngành này đang rơi vào tình trạng khó khăn hơn bao giờ hết khi trải qua 4 đợt dịch liên tiếp kéo dài từ cuối 2019 cho đến nay. Nhiều doanh nghiệp buộc phải chuyển đổi mô hình kinh doanh hay cắt giảm nhân sự. Khó khăn chồng chất khó khăn khi phần lớn các doanh nghiệp đều có những khoản nợ ngân hàng, gần như mất khả năng chi trả các khoản nợ khi không phát sinh doanh thu. Những tàu du lịch lưu trú trên mặt nước, chịu nhiều tác động từ thiên nhiên cũng trong tình trạng án binh bất động trước đại dịch khi mang trên mình khoản nợ không nhỏ với ngân hàng. Ở các thành phố vốn là trung tâm du lịch lớn của cả nước bao trùm một không khí ảm đạm vắng vẻ du khách. Qua quan sát, chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp những tấm biển giao bán khách sạn.

Theo số liệu từ Tổng cục du lịch Việt Nam, ở phạm vi các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành, có hơn 338/2.519 doanh nghiệp lữ hành quốc tế xin thu hồi giấy phép, 90% doanh nghiệp đóng cửa trong năm 2020. Năm 2021, dịch Covid-19 tiếp tục bùng phát như giáng thêm đòn mạnh tới các doanh nghiệp lữ hành khi người dân và du khách đồng loạt hoãn hủy tour du lịch. Hiện nay, lượng doanh nghiệp lữ hành xin thu hồi giấy phép kinh doanh lữ hành chiếm trên 35% tổng số được cấp phép, hiện còn khoảng 2.153 doanh nghiệp có giấy phép hoạt động lữ hành trên toàn quốc, trong đó nhiều doanh nghiệp đóng cửa hoặc dừng hoạt động do không có khách du lịch.

Nhân sự chuyển nghề

Các địa phương là trung tâm du lịch của cả nước, các đơn vị kinh doanh cơ sở lưu trú du lịch bị ảnh hưởng lớn hơn so với trung bình của cả nước, mức suy giảm lao động giao động từ 70 đến 90%. Tổng số nhân lực của cơ sở lưu trú du lịch khoảng 500.000 người vào năm 2019, chiếm 63% tổng số lao động du lịch trực tiếp cả nước. Các công ty, khách sạn, nhà hàng lần lượt cắt giảm biên chế đến 70% – 80% nhân sự trong năm 2020. Sang năm 2021, khoảng 30% lao động nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động, lao động tạm nghỉ việc chiếm 35%, lượng lao động cầm chừng hoặc bán thời gian chiếm 10% và số lượng lao động tham gia làm đủ thời gian chiếm 25% so với năm 2020. Người lao động buộc phải chuyển nghề và tìm kiếm công việc khác vì cuộc sống mưu sinh. Chúng ta cũng dễ dàng bắt gặp các hướng dẫn viên chuyển sang chạy xe công nghệ, bán hàng online, làm shipper, bán bảo hiểm…

Theo như nhận định của đại diện một đơn vị lớn có tiếng trong ngành du lịch “du lịch khó phục hồi thực sự nếu nhịp sống của người dân chưa trở lại… Chúng ta phải nhìn bức tranh của ngành du lịch trong bối cảnh chung. Nó là ngành kinh tế tổng hợp, phát triển dựa trên hệ thống dịch vụ công cộng và xã hội. Nói một các khác nếu xã hội chưa “bình thường mới” một cách thực chất, các ngành dịch vụ chưa hoạt động như thông thường”. Ông cũng cho rằng du lịch sẽ phục hồi dần dần, chứ không thể có bước nhảy vọt trong thời gian ngắn. Ở góc độ người tiêu dùng và người sử dụng dịch vụ du lịch, chắc chắn rằng, tất cả chúng ta đều trông đợi ở trạng thái “bình thường mới” khả quan hơn và nhu cầu sử dụng dịch vụ du lịch của người dân sẽ là những cánh tay nối dài góp sức thúc đẩy ngành du lịch dịch vụ phát triển trở lại dần dần một cách chắc chắn.